Rozwój technologii budowlanych sprawił, że konstrukcje stalowe są powszechnie stosowane w wielu typach obiektów, zarówno przemysłowych, jak i użytkowych. Pośród nich szczególne miejsce zajmują kratownice stalowe, które stanowią kluczowy szczegół nośny w budowie hal, mostów, zadaszeń czy dużych przestrzeni efektywności publicznej. Ich konstrukcja opiera się na układzie prętów połączonych w węzłach, co umożliwia na równomierne rozłożenie sił i gwarantuje dużą wytrzymałość przy niewielkim zużyciu materiału.
Dzięki temu możliwe jest tworzenie rozległych przestrzeni bez konieczności stosowania podpór pośrednich, co daje większą swobodę w projektowaniu wnętrz. Właściwości mechaniczne stali, takie jak elastyczność i odporność na obciążenia dynamiczne, czynią kratownice wyjściem, które łączy użyteczność z trwałością konstrukcyjną.
W budownictwie dachowym dużą rolę odgrywają wiązary dachowe, których zadaniem jest przenoszenie obciążeń z pokrycia dachowego na ściany lub słupy nośne. W współzależności od przeznaczenia obiektu i rodzaju dachu stosuje się różne typy wiązarów, w tym stalowe, drewniane lub mieszane. Wiązary dachowe ze stali umożliwiają budowę dachów o znacznych rozpiętościach, co ma znaczenie w sytuacji hal produkcyjnych, sportowych czy magazynowych. Ich konstrukcja, analogicznie jak w przypadku kratownic, opiera się na zasadzie przenoszenia sił poprzez układ geometryczny, co minimalizuje ryzyko odkształceń i umożliwia na zyskanie wysokiej stabilności. W praktyce projektowej istotne jest także odpowiednie zabezpieczenie stali przed korozją, co wydłuża trwałość całej konstrukcji i zmniejsza konieczność przeprowadzania częstych przeglądów technicznych.
Zastosowanie kratownic stalowych i wiązarów dachowych wiąże się z precyzyjnym procesem projektowym, który musi uwzględniać obciążenia śniegiem, wiatrem, ciężar własny konstrukcji oraz planowany sposób użytkowania budynku. Wykorzystanie oprogramowania do modelowania konstrukcji umożliwia na symulację różnorakich wariantów obciążeń i analizę ich wpływu na poszczególne elementy układu nośnego. Dzięki temu można zoptymalizować kształt i rozmieszczenie prętów, a także dobrać odpowiednie przekroje elementów stalowych. W przypadku dużych inwestycji wykorzystuje się również rozwiązania modułowe, które umożliwiają montaż konstrukcji w niedługim czasie i z zachowaniem wysokiej dokładności wymiarowej. Zaletą tego rodzaju rozwiązań jest także sposobność demontażu i ponownego zastosowania elementów w innych obiektach, co wpisuje się w koncepcję budownictwa zrównoważonego.
Kratownice stalowe i wiązary dachowe mają znaczenie nie tylko techniczne, niemniej jednak i architektoniczne. W nowoczesnych obiektach coraz częściej pozostają widocznym elementem wystroju wnętrza, nadając konstrukcji industrialny charakter. Projektanci wykorzystują ich geometryczną formę jako część koncepcji estetycznej, łącząc funkcję nośną z walorami wizualnymi. Takie podejście pozwala na tworzenie przestrzeni o otwartym planie i sporej wysokości, które jednocześnie spełniają rygorystyczne wymagania dotyczące nośności i bezpieczeństwa. W współzależności od potrzeb inwestora kratownice i wiązary mogą być zrobione z różnych gatunków stali, zróżnicowanych pod kątem wytrzymałości i odporności na czynniki zewnętrzne, co pozwala implementację konstrukcji do konkretnych warunków eksploatacyjnych i środowiskowych.
Zobacz także: kratownice stalowe.